Ciśnienie atmosferyczne, altimetr

Bardzo przydatnym elementem wyposażenia turysty górskiego XXI wieku jest barometr w zegarku, tudzież odbiornik GPS wyposażony w barometr. Urządzenia takie, zwane altimetrami podają aktualną wysokość, na podstawie zmian ciśnienia atmosferycznego, w odniesieniu do wartości bazowej.

Co to w ogóle jest ciśnienie atmosferyczne? Jest to siła parcia (ciężar) słupa powietrza o wysokości od danego poziomu do górnej granicy atmosfery i o określonej powierzchni jednostkowej. Wartość podaje się w hektopaskalach [hPa] lub milimetrach słupa rtęci [mm Hg]. Poniżej podaję przelicznik, umożliwiający porównanie obydwu jednostek:

1 mm Hg = 1,33 hPa

1 hPa = 0,75 mm Hg

Wróćmy jednak do altimetru. Tego typu urządzenia, wykorzystywane w turystyce górskiej mają kształt zegarka, działają też jak zegarek – można z nich dowiedzieć się jaką mamy godzinę, datę, skorzystać ze stopera i paru innych bajerów, z którym najcenniejszym jest ów barometr, stanowiący o cenie takowego ustrojstwa. Oczywiście GPS już jak zegarek raczej nie wygląda, porównać co można co najwyżej z telefonem komórkowym… Odczytując z niego aktualne ciśnienie atmosferyczne możemy dowiedzieć się wielu interesujących rzeczy (abstrahuję tutaj od funkcji wysokościomierza). Przede wszystkim:

• szybkie wahania ciśnienia informują o zbliżającej się burzy;
• stały spadek ciśnienia w ciągu dnia, przy wzmagającym się wietrze, przyniesie obniżenie temperatury (latem), lub jej wzrost (zimą);
• stały wzrost ciśnienia przez kilka kolejnych dni świadczy, że należy oczekiwać upałów i suszy (w lecie) lub mróz i bezchmurne niebo (zimą).

Obserwowanie zmian ciśnienia ma sens jedynie gdy przebywamy w jednym miejscu i nie zmieniamy wysokości nad poziomem morza. W przypadku gdy się przemieszczamy, pokonując dziennie kilkaset metrów przewyższenia (zarówno w górę, jak i w dół), nawet nie warto zaprzątać sobie tym głowy.

Warto jednak wiedzieć, że istnieją także inne oznaki lokalne, umożliwiające bez specjalistycznego sprzętu, niestety tylko “prawie” dokładne przewidywanie pogody. Wiele z nich jest powszechnie znanych, ale niektóre mogą być dla turysty nowością. Pamiętać jednak trzeba, że nigdy nie należy wysuwać wniosków na podstawie jednej tylko, czy dwu oznak. Musi być ich cały zespół: temperatura, wiatr, kierunek przesuwania się chmur, zachowanie się zwierząt itp.

Dobra pogoda “przychodzi” ze wschodu, północnego wschodu, południowego wschodu. Zła pogoda – z zachodu, północnego zachodu, południowego zachodu.

Jeśli stanie się plecami do wiatru, to pogorszenia pogody należy oczekiwać tylko z lewej strony, nigdy z prawej. Toteż jeśli zauważy się z prawej strony obłok, który swym wyglądem zapowiada deszcz, nie należy się tym martwić, nie przyniesie on zmiany pogody.