Namioty

Namiot jest jednym z najważniejszych, obok śpiwora, elementów wyposażenia turysty. To nasz dom noszony najczęściej na plecach. Właściwie dobrany, dobrej jakości namiot nie zawiedzie nas w trudnych warunkach. Nasz odpoczynek będzie bardziej komfortowy, a w sytuacjach ekstremalnych może zadecydować o naszym życiu i bezpieczeństwie.

Z tropikiem czy bez?

Zdecydowanie lepsze są namioty dwupowłokowe, w których zewnętrzna warstwa nazywana jest tropikiem. Taki namiot składa się z sypialni, ewentualnie przedsionka i warstwy zewnętrznej (dachu). Dach ma chronić przed deszczem, śniegiem i wiatrem a materiał sypialni zapewnić przepuszczanie pary wodnej. I tu dochodzimy do sedna sprawy.

Jedna osoba śpiąca w namiocie wytwarza od około 0,5 do 1 litra wody poprzez oddech i pot w ciągu nocy. Dodatkowymi źródłami wilgoci są mokre i przepocone ubrania i buty, wilgoć gruntu pod przedsionkiem oraz gotowanie w namiocie bądź przedsionku. Przy braku wentylacji ta wilgoć będzie się kondensowała w postaci kropel na ścianach namiotu. Jeśli śpimy w namiocie jednopowłokowym,
to nad ranem, kiedy na ogół jest najzimniej, zaczną na nas spadać krople wody lub wręcz szron.
Namioty dwupowłokowe pozwalają zredukować to niekorzystne zjawisko. Dach nie jest całkowicie wiatroszczelny, znajdują się w nim otwory wentylacyjne zapewniające przepływ powietrza i transport pary wodnej na zewnątrz. Ten przepływ powietrza odbywa się w przestrzeni pomiędzy dachem a sypialnią (materiał sypialni jest częściowo wiatroszczelny i słabo wodoodporny) i nie powoduje zbytniego wyziębienia sypialni.
W namiotach dwupowłokowych efekt kondensacji pary wodnej jest ograniczony do minimum, ale są sytuacje pogodowe w których ten system zawodzi. Jeśli wilgotność otaczającego powietrza jest większa niż wewnątrz namiotu na przykład podczas silnego deszczu, to niestety efekt kondensacji wystąpi. Podobnie jest, gdy podczas zadymki lub burzy śnieżnej jesteśmy zmuszeni zamknąć otwory wentylacyjne.

Od paru lat dostępne są namioty jednopowłokowe wykonane z materiałów oddychających typu Goretex i pochodnych. Zaletą tych namiotów jest wodo i wiatroszczelność, niska waga w związku z konstrukcją jednopowłokową, krótki czas i łatwość rozbicia.
Ktoś może zapytać: “A co z oddychalnością, która niweluje problem kondensacji pary wodnej?”
Niestety, nie niweluje. Aby uzasadnić to stwierdzenie, musze krótko przypomnieć zasadę działania materiałów oddychających.
Aby przez tkaninę oddychającą przenikała para wodna, konieczna jest różnica temperatur po obu stronach membrany (różnica ciśnienia pary wodnej). W przypadku ubrań i śpiworów oraz płacht biwakowych wykonanych z tkanin oddychajacych ciepło ciała jest wystarczające do ‘uruchomienia’ membrany. W przypadku namiotów, źródło ciepła, zresztą słabe, bo wszak śpimy w dobrze izolującym termicznie śpiworze, jest oddzielone od membrany warstwą zimnego powietrza, niewiele cieplejszą od otoczenia. Przy małej różnicy temperatur po oby stronach tkaniny oddychającej efekt transportu pary wodnej jest minimalny i niestety występuje kondensacja. CBDO (co było do okazania).

Wadą namiotów z Goretex’u jest także ich bardzo wysoka cena. Osobiście odradzam.
Podsumowując, namiot dwupowłokowy, czyli z tropikiem będzie dla nas najlepszym wyborem.

Kształty namiotów

Producenci namiotów nadają im coraz to inne, mniej lub bardziej skomplikowane kształty.
Forma namiotu jest ściśle związana z funkcjonalnością, odpornością na wiatr i łatwością rozstawiania.
W przypadku namiotów przeznaczonych na wyprawy (wycieczki) wysokogórskie oraz stosowanych zimą, ważnym parametrem jest stosunek powierzchni użytkowej do całkowitej zajmowanej przez namiot. Powierzchnie użytkową liczy się jako powierzchnię sypialni i przedsionka na wysokości 40 cm nad podłożem. Wysokość 40 cm zajmuje leżący w śpiworze człowiek, który nie powinien dotykać ścian namiotu. Znalezienie w terenie skalistym dostatecznie dużego kawałka w miarę płaskiego miejsca lub wykopanie platformy w śniegu może być trudne i czasochłonne.

Postaram się krótko omówić następujące typy namiotów:

• chatka (dwuspadowy)
• kopuła z dwoma pałąkami
• kopuła z więcej niż dwoma pałąkami
• tunel
• jednopałąkowe
• specjalne

Pominąłem na liście namioty w kształcie piramidy gdyż to już forma historyczna, jeśli chodzi o namioty górskie.

Namioty z dachem dwuspadowym należą do najprostszych i najstarszych konstrukcji. Maja prawie same wady. Niekorzystny stosunek powierzchni użytkowej do całkowitej wynoszący około 0.53, maszt w wejściu, duża ilość niezbędnych ‘śledzi’ i ‘szpilek’, mała stabilność przy silnym wietrze to podstawowe wady. Poprawiona wersja, charakteryzująca się lepsza stabilnością na wietrze, miała w wejściu dwa maszty w kształcie cyrkla i kalenice łączącą maszty. Okupione to zostało znacznie większą wagą. Na szczęście dla naszych pleców (waga) i bezpieczeństwa, namioty typu “psia buda” praktycznie zniknęły z krajobrazu gór.

Najprostszą formą kopuły jest konstrukcja oparta na dwóch skrzyżowanych pałąkach. Podłoga namiotu ma kształt kwadratu lub prostokąta. Sypialnia, czyli namiot wewnętrzny, jest podpięta do pałąków, na które nakłada się tropik. Kopuła jest konstrukcją wolnostojącą, może stać bez ‘śledzi’ i ‘szpilek’. Dodatkową stabilizację namiotu na wietrze zapewniają odciągi. Namiot taki łatwo przenieść w inne miejsce (nasłonecznione – celem wysuszenia) bez składania. Stosunek powierzchni użytkowej do całkowitej wynosi około 0.8 i można go uznać za całkiem dobry. Stabilność namiotu na wietrze jest bardzo dobra. Lepsze modele mają możliwość rozstawienia najpierw tropiku, a potem podpięcia namiotu wewnętrznego. O zaletach tego systemu przekonamy się rozbijając namiot podczas deszczu. Chcąc przeczekać załamanie pogody, ugotować posiłek podczas śnieżycy, rozstawiamy tylko tropik i jesteśmy osłonięci przed warunkami atmosferycznymi. Nie musimy ściągać butów i raków. A jeśli załamanie pogody się przedłuża, podpinamy sypialnie i biwakujemy. Namioty, w których pałąki wsuwane są w kieszonki (tunele) w tropiku, charakteryzują się lepszą stabilnością przy silnym wietrze, choć czasem nie jest łatwo wykonać tę czynność w rękawicach. Możliwość rozstawienia samego namiotu wewnętrznego (sypialni) jest zaletą docenianą w klimatach tropikalnych. Wadą kopuł jest minimalny, lub wręcz brak przedsionka. Jak poważna jest to wada przekonamy się gotując posiłek w namiocie. Dlatego konstruktorzy namiotów połączyli zalety kopuł z przedsionkiem typu tunelu. Tego typu namioty są dosyć funkcjonalne, ale przedsionki są niskie i utrudniają wejście do namiotu.

Kopuły oparte na więcej niż dwóch pałąkach mają zdecydowanie większą stabilność przy silnym wietrze i są znacznie bardziej odporne na duże opady śniegu. Preferowane w górach wysokich, mają nieznacznie większą wagę związaną z dodatkowymi masztami.
Oba typy kopuł mają podobne zalety i wady.

Namioty typu tunel mają najlepszy stosunek powierzchni użytkowej do całkowitej wynoszący około 0.93. Dodatkową zaletą są stosunkowo duże przedsionki o wysokości namiotu. Wiele firm produkuje namioty modularne, możliwe jest połączenie różnych segmentów, dodanie przedsionka itp. Bardzo często mają dwa przedsionki, jeden wejściowy, w którym można swobodnie gotować, drugi dla pomieszczenia plecaków.
Charakteryzują się dobra stabilnością wzdłużną na wietrze. Przy wietrze wiejącym poprzecznie są trochę gorsze od kopuł. Wymagają przynajmniej dwóch odciągów dla utrzymania stabilności. Namioty tunelowe maja bardzo dobra wentylacje, co ogranicza zjawisko kondensacji pary wodnej.
Rozstawia się je równie łatwo, co kopuły, ale nie można ich przestawiać bez złożenia. Bardzo często modele tunelowe maja zszyte razem sypialnie z tropikiem, co ułatwia rozstawianie, ale pozbawia nas zalet wykorzystania osobno. Niektóre namioty tunelowe (Keron firmy Hilleberg) umożliwiają częściowe zwinięcie sypialni celem powiększenia przedsionka na czas gotowania.

Namioty rozpięte na jednym pałąku biegnącym wzdłuż osi dachu podobne są w konstrukcji do namiotów typu chatka. Ten pojedynczy pałąk zastępuje oba maszty i kalenicę. Wymagają ‘śledzi’ i ‘szpilek’ dla rozstawienia. Tego typu namioty odziedziczyły większość wad chatki, choć stabilność wzdłużna na wietrze jest znacznie lepsza. Tego typu konstrukcje stosowane są tylko w superlekkich, jedno-dwuosobowych namiotach. Na ogół nie posiadają przedsionka, a jeśli już to bardzo mały. Inną wariacja są namioty typu tunel rozpięte na jednym pałąku usytuowanym poprzecznie do osi dachu. Czasem mają drugi krótszy pałąk utrzymujący tropik nad stopami. Są to na ogół namioty jednoosobowe i często mają boczny przedsionek. Awaryjnie, w tym przedsionku może przenocować dodatkowa osoba. Dla wielbicieli samotnych wypraw z lekkim plecakiem mogą być dobra alternatywą.

Namioty specjalne to cała gama namiotów bazowych, jadalni, dla wędkarzy i myśliwych.
Kolekcja Flex Tent (wspólne przedsięwzięcie firmy Marabut i Sklepu Podróżnika) jest ciekawym rozwiązaniem namiotów bazowych. Namioty z tej kolekcji można łączyć ze sobą bezpośrednio, lub za pomocą specjalnych łączników. Namiot Mesa oferuje ponad 12 m2 powierzchni świetlicowej oraz możliwość dołączenia innych namiotów z kolekcji Flex Tent. Produkowane są też pojedyncze modele namiotów, w których masztem jest rower lub plecak ze stelażem zewnętrznym. Należy traktować je jako ciekawostki, raczej bez praktycznego zastosowania w górach.

Materiały na pokrycia zewnętrzne

Dach naszego namiotu musi być wodoszczelny i wiatroszczelny. Te cechy zapewnia impregnacja i pokrycia materiałów, o czym w następnym rozdziale. Natomiast od samego materiału zależy wytrzymałość i odporność na rozdarcie.

Popularnie używane są następujące materiały:

• bawełna,
• poliamid (nylon),
• Rip-Stop-Nylon,
• High Tenacity Rip-Stop-Nylon
• poliester
• Goretex oraz inne ‘membrany’

Bawełna, jako materiał namiotowy odchodzi szczęśliwie w zapomnienie. Duży ciężar (125-685 g/m²), łatwo namaka, schnie wolno to podstawowe wady tego materiału.

Poliamid jest materiałem lekkim (60-70 g/m²), wytrzymałym i odpornym na rozdarcia. Wadą jest jego rozciąganie się pod wpływem wilgoci (konieczność poprawiania odciągów w czasie deszczu) i to, że nie jest odporny na działanie ultrafioletu.

Rip-Stop-Nylon to poliamid z dodaną, celem wzmocnienia, siateczką.

High Tenacity Rip-Stop-Nylon to materiał produkowany specjalnie dla dwóch firm, Lowland i Hilleberg, obustronnie silikonowany o znacznie podwyższonej wytrzymałości. Waga około 70-80 g/m² przy doskonałej wodoszczelności, odporny na działanie UV.

Poliester nie rozciąga się pod wpływem wilgoci, jest lekki (70-80 g/m²) i bardzo wytrzymały. Nie zmienia swoich właściwości pod wpływem UV. Przy silnym wietrze głośniej niż inne materiały łopoce.

Goretex jest materiałem o wysokiej wodoszczelnosci, wiatroszczelnosci, ale, jak pisałem powyżej, jego cenna zaleta, jaką jest oddychalność, jest w przypadku namiotu wykorzystana minimalnie.
W pojedynczych modelach namiotów produkowanych w Polsce wykorzystywane są tańsze materiały ‘oddychające’. Campus w modelu Altitude stosuje materiał Super Pora o oddychalności 7000 g/m²x24h a firma Małachowski Thermoactive 2L o oddychalności 2500 g/m²x24h.

Impregnacje i pokrycia materiałów

Mocny materiał na namiot musi być zaimpregnowany lub pokryty substancją zapewniająca wodoszczelność. Wymagana wodoszczelność dla materiałów na tropiki to minimum 1500 mm H₂O według normy DIN. Pomiar dokonywany jest w następujący sposób. Do dolnej części cylindra pomiarowego przymocowuje się około 10 cm² badanego materiału i napełnia cylinder wodą do momentu aż pierwsze krople pojawią się na dolnej powierzchni materiału. Wysokość słupa wody jest bezpośrednio miarą wodoszczelności. Na początku pokrywano materiały namiotowe cienką warstwą PVC lub akrylu (PAC). Oba te materiały twardniały na mrozie, pękały i stosunkowo szybko odklejały się. Wysokiej klasy substancją jest poliuretan (PU) dzięki swojej odporności na zimno i dużej wodoodporności. Łatwość podklejania szwów sprawia, że to pokrycie jest często stosowane przy produkcji podłóg namiotów. Obustronne pokrycie materiału silikonem (Si) jest uważane za najlepszą metodę. Powłoka ta jest bardzo elastyczna nawet w niskich temperaturach i zapewnia wysoką wodoszczelność. Niestety, przy pokryciu silikonowy, nie jest możliwe podklejanie szwów. Dlatego firmy Lowland i Hilleberg stosują specjalne metody szycia i impregnacje szwów. Taka impregnacje można powtórzyć korzystając z firmowego preparatu.

Często spotykane pokrycie zewnętrznej strony tropiku cienką warstwą aluminium ma na celu zmniejszenie nagrzewania namiotu na słońcu. Jeśli warstwa aluminium jest na wewnętrznej stronie, odbija ciepło do środka i namiot jest trochę cieplejszy. Niestety, w takim namiocie jest zdecydowanie ciemniej.

Materiały na sypialnie i podłogi

Materiały na sypialnie w tańszych modelach namiotów to prawie zawsze tkaniny bawełniano-poliestrowe. Wadą ich jest nasiąkanie wodą i trudności w usuwaniu zabrudzeń. Cienkie, niepowlekane tkaniny nylonowe mniej chłoną wilgoć, schną znacznie szybciej i mają większą wytrzymałość mechaniczną. W namiotach wysokiej klasy stosuje się Rip-Stop-Nylon. Podłogi namiotów wykonuje się ze wzmocnionego nylonu lub poliestru (100 g/m²) pokrytego poliuretanem (PU). Wodoszczelność podłogi musi być większa niż tropiku. Norma DIN określa ją na minimum 2000 mm.

Maszty i pałąki

We współczesnych konstrukcjach namiotów prawie wyłącznie stosuje się pałąki do napinania tkaniny. Proste maszty praktycznie nie występują (na ogół tylko jako maszty dodatkowe).

Wymagania stawiane masztom-pałąkom to przede wszystkim:

• wysoka wytrzymałość
• sprężystość, również w niskich temperaturach
• odporność na wielokrotne zginanie
• niska waga

Obecne pałąki wykonywane są zasadniczo z dwóch materiałów: włókna szklanego (węglowego) oraz aluminium. Tanie namioty kopułowe i tunelowe mają pałąki wykonane z pełnego włókna epoksydowego. Waga ich jest stosunkowo duża. W droższych modelach maszty wykonane są jako rurki z włókna epoksydowego, ich waga jest mniejsza a dodatkowo są połączone cienką gumką, co ułatwia składanie masztu. W obu przypadkach, do połączenia segmentów używane są aluminiowe tulejki, z jednej strony zaciśnięte na stałe. Tworzą one zgrubienia na maszcie i utrudniają wsuwanie w przypadku namiotów z wszytymi kanałami na pałąki. W namiotach wysokiej klasy stosuje się wyłącznie maszty z aluminium. Często na wyrobach z aluminium, kijkach i masztach, firmy podają tajemnicze symbole. Czterocyfrowa liczba, najczęściej 7001 i 7075 oznacza wytrzymałość (im wyższa tym lepsza). Kod, najczęściej T6 i T9 oznacza elastyczność w zależności od temperatury. Ta skala ma zakres od T1 do T10 (im wyższa tym lepsza).

W tabeli poniżej zebrano parametry masztów z włókna epoksydowego oraz aluminiowych:

Materiał	Producent	Średnica masztu [mm]	Waga g/m
włókno pełne		10	100
włókno rurka		7-14	90
Alu 7075 T6	Europa	11	80
Alu 7001 T6	Korea	9,5	75
7075 T9	Easton Alloy	8,64	57
7075 T9	Easton Alloy	11	65
7075 T9	Easton Alloy	12,45	75

Maszty aluminiowe o większej średnicy są bardziej stabilne i wytrzymałe. Produkty renomowanych firm są zazwyczaj oksydowane lub lakierowane, aby zabezpieczyć powierzchnię przed korozją i ‘klejeniem’ się do palców na mrozie. Mają gładką powierzchnie ułatwiającą wsuwanie do kanałów (łączniki segmentów mają średnicę masztu bez zgrubień). Większość firm szyjących namioty umożliwia wybranie typu pałąków w zależności od potrzeb. Czasem może się to wiązać ze znaczną nawet dopłatą.

Warto wspomnieć o sposobie naprawy złamanego masztu.

Należy nosić ze sobą rurkę aluminiowa o średnicy wewnętrznej równej średnicy naszego masztu i długości około 10 cm. Taką rurkę nasuwamy na miejsce złamania i mocujemy taśmą klejącą lub, posługując się kamieniem, zagniatamy.

Jak dbać o “zdrowie” namiotu

Postaram się w kilku punktach przedstawić podstawowe zasady konserwacji namiotu:

• nigdy nie pakujemy wilgotnego namiotu chyba że nie mamy innej możliwości, nasz namiot przetrzyma jeden dzień bez uszczerbku na ‘zdrowiu’, ale naprawdę jeden dzień
• po powrocie do domu bezwzględnie rozwieszamy namiot w suchym i przewiewnym pomieszczeniu nawet jeśli wróciliśmy prosto z Sahary
• zabrudzenia usuwamy miękką gąbką woda z dodatkiem łagodnego detergentu
• przed wyjazdem rozstawiamy namiot i sprawdzamy jego stan łącznie z zamkami błyskawicznymi
• naprawy, w zależności od rozmiaru uszkodzenia, wykonujemy sami lub zlecamy serwisowi

Dbajmy o nasz namiot a będzie nam służył długo i wiernie.

Wybieramy namiot

Nim zaczniemy przeglądać katalogi, chodzić po sklepach, musimy sprecyzować nasze wymagania. Przeczytajmy chociażby tylko to opracowanie nim wybierzemy się do sklepu. Należy wyraźnie stwierdzić: “Nie istnieje namiot idealny, uniwersalny”.
W zasadzie powinniśmy mieć 2 lub lepiej 3 rożne namioty i używać ich w zależności od typu planowanej wyprawy. Taką ilość sprzętu gromadzie się kilka lat. Na początek postarajmy się kupić namiot pośredni, w miarę uniwersalny.
Oto kilka podstawowych pytań, na które musimy odpowiedzieć zamierzając kupić namiot:

• jak duży namiot jest nam potrzebny, na ile osób?
• jak ciężki może być?
• jaką cenę jesteśmy w stanie zapłacić?
• w jakim celu i w jakich warunkach chcemy go używać?

To ostatnie pytanie jest najtrudniejsze. Postaram się podać kilka wskazówek ułatwiających odpowiedź.
Przedstawione poniżej kryteria to minimum wymagań w każdej grupie.

Jeśli zamierzamy używać namiotu w warunkach złej pogody, powinniśmy zwrócić uwagę na:

• namiot powinien mieć możliwość rozstawienia samego tropiku, podczas deszczu zapewnia schronienie i możliwość rozłożenia suchej sypialni (jeśli ma duży przedsionek, to warunek ten może być znacznie złagodzony)
• tropik sięgający podłoża
• duża wodoodporność tropiku
• co najmniej 10 cm odstęp pomiędzy tropikiem a sypialnią
• dobrze działająca, również podczas deszczu, wentylacja
• duże przedsionki na plecaki i gotowanie
• wejście osłonięte przed deszczem przy otwartej klapie
• podwyższone ścianki podłogi
• sypialnia wykonana z materiałów syntetycznych, szybkoschnących

Gdy wybieramy się w góry spodziewając się silnych wiatrów:

• tropik sięgający podłoża, dobrze gdy ma doszyte fartuchy ,
• dwa przedsionki z wejściami umożliwiają takie ustawienie namiotu aby zawsze jedno z wejść było po zawietrznej,
• dużo odciągów stabilizujących namiot,
• maszty aluminiowe 7075 T9 wraz z zapasowym segmentem,
• szczególnie mocne zamki błyskawiczne osłonięte listwami na rzepach,
• forma niskiej kopuły lub tunelu,

Namiot zimowy powinien spełniać następujące wymagania:

• niewielka ilość ‘śledzi’ i ‘szpilek’ koniecznych do stabilizacji namiotu czyli forma kopuły lub tunelu
• dobry współczynnik powierzchni użytkowej do całkowitej, mniej kopania w śniegu
• łatwość rozstawiania również w rękawicach
• tropik sięgający podłoża, dobrze gdy ma doszyte fartuchy
• miejsca na szpilki i śledzie muszą być dostosowane do użycia kijków, czekana, raków
• dobra wentylacja umożliwiająca gotowanie w przedsionku lub namiocie
• możliwie najlepsze materiały użyte do konstrukcji namiotu dające dużą rezerwę bezpieczeństwa
• zapasowy segment masztu (warunek konieczny przy dłuższych wyprawach)

A jeśli wybieramy się w tropiki, nasz namiot powinien:

• mieć możliwość postawienia samej sypialni
• duże i gęste moskitiery
• dach nie sięgający podłoża, zapewniający dodatkową wentylację
• jasne, stonowane kolory namiotu które nie przyciągające owadów

Jeśli uda się sprecyzować wymagania, jakie powinien spełniać namiot, jesteśmy w połowie drogi. Teraz należy zacząć przeglądać katalogi i można wybrać się do sklepów na ‘rozpoznanie walką’.

Do tego momentu pisałem o obiektywnych parametrach namiotów, teraz pora przejść do subiektywnych opinii.
Z moich doświadczeń wynika, że trudno trafić na kompetentnego sprzedawcę. Na to samo pytanie zadane w kilku różnych sklepach uzyskałem różne, nierzadko sprzeczne odpowiedzi. Prawie każdy sprzedawca zachwala namioty firmy której jest dystrybutorem i to, przede wszystkim, modele które ma aktualnie w sklepie. Przy wyborze namiotu jesteśmy w dużym stopniu zdani na siebie. Warto oprzeć się na opiniach znajomych użytkujących interesujący nas model. Taka opinia, siłą rzeczy subiektywna, może być mimo wszystko bardzo pomocna. Na wybór namiotu wpływ ma tak wiele parametrów, że nie jest możliwe podanie prostego algorytmu wyboru. Omówmy przynajmniej niektóre z parametrów.

• Forma namiotu – kopuła, tunel. Jeśli chcemy wybrać super lekki model to rozważmy formę tunelu na jednym pałąku (Komandos – Marabut) lub chatki na jednym pałąku (Camplight – Campus, Speed – Fjord Nansen) lub dwóch pałąkach (Bali – Marabut).
• Ilość osób – najczęściej 2-3. Na większe namioty trudno znaleźć w górach równe miejsce lub wykopać w śniegu odpowiednio dużą platformę. Dla samotników produkowane są namioty jednoosobowe. W większości namiotów może się zmieścić jeszcze dodatkowa osoba choć może być ciasno i mogą być problemy z pomieszczeniem bagażu.
• Waga namiotu – nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że im lżejszy namiot tym lepszy. Należy zwrócić uwagę na ciężar namiotu podawany przez producenta. Często waga podawana jest bez szpilek i śledzi oraz dodatkowych masztów. Dodatkowe maszty można czasem zostawić w domu jeśli decydujemy się na użycie zastępczych ‘patyków’. Optymalna dla pieszej turystyki górskiej waga namiotu (2 osobowego) powinna się mieścić w granicach 2 do 4,5 kg. Namioty bazowe mogą być trochę cięższe. Waga namiotu zależy przede wszystkim od rodzaju materiału tropiku, podłogi, sypialni i masztów – pałąków. Nie należy zapominać o ciężarze szpilek i śledzi, ale te można wymienić na lekkie duraluminiowe.
• Typ stelaża – namioty 3 sezonowe najczęściej mają maszty z włókna szklanego. Namioty całoroczne powinny mieć maszty z duraluminium.
• Wodoodporność tropiku – im większa tym lepsza, 2000 – 3000 mm H2O wydaje się wystarczająca dla większości zastosowań. Namioty zimowe powinny mieć wodoodporność tropiku około 3000 do 5000 mm H2O.
• Wodoodporność podłogi – minimum 2000 mm H2O. Najlepiej 3000 do 10000 mm H2O, niestety, materiały o wyższej wodoodporności są na ogół cięższe. Namioty zimowe powinny mieć wodoodporność podłogi 10000 mm H2O ze względu na rozbijanie ich na śniegu.
• Ilość absyd – w mojej opinii przynajmniej jedna, umożliwiająca gotowanie wewnątrz absydy – przedsionka. Namiot z dwoma przedsionkami zapewnia większy komfort i łatwiejsze umieszczenie bagażu. Czasem namiot posiada jedną mniejszą i drugą większą absydę. W mniejszej umieszczamy plecaki a w większej gotujemy.
• Wentylacja – jeśli zamierzamy gotować w przedsionku i wykorzystywać namiot w trudnych warunkach atmosferycznych należy zwrócić uwagę na otwory wentylacyjne. Minimum to dwa otwory, lepiej więcej, z możliwością regulacji wielkości aż do całkowitego zamknięcia (ważne przy silnych wiatrach lub śnieżycy). Namioty wysokiej klasy w formie kopuły lub tunelu mają zamykany otwór wentylacyjny (w tropiku i sypialni) umieszczony w najwyższym punkcie namiotu, osłonięty dodatkowym daszkiem który można odpiąć (Tsunami firmy Jack Wolfskin). Umożliwia to nie tylko dobrą wentylacje ale również obserwację otoczenia bez konieczności wychodzenia z namiotu.
• Ilość wejść – co najmniej jedno (namiot bez wejścia jest słabo przydatny) ale dwa naprawdę się przydają. Drugie wejście ułatwia dostęp do plecaków w absydzie, wentylację, suszenie wnętrza oraz, w przypadku silnego wiatru, wejście do namiotu od zawietrznej.
• Okna – wykonane z przezroczystej folii poprawiają oświetlenie wnętrza przedsionka, rzadko umieszczone są w sypialni. W mojej opinii nie są godne polecenia. Folia sztywnieje na mrozie i łatwo ulega uszkodzeniu. Dodatkowo, jest znacznie cięższa od materiału tropiku.
• Fartuchy – przydatne w namiotach zimowych i przy silnych wiatrach, ale niekonieczne. Przy silnych deszczach pomagają odprowadzić wodę dalej od namiotu. Czasem namioty posiadają tasiemki (Space K2, Space Explorer firmy VauDe) umożliwiające zrolowanie fartuchów gdy chcemy zapewnić dodatkową wentylacje tropiku. Niektóre firmy produkujące namioty doszywają fartuchy na zamówienie, zwiększa to jednak wagę namiotu.

Oglądając katalogi lub strony internetowe producentów możemy zorientować się w ich ofercie handlowej. Czasem jednak brakuje, zwłaszcza w internecie, niektórych podstawowych parametrów. Byłem mocno zaskoczony, że firma Campus nie podaje wagi swoich namiotów na stronie www, jest to przecież jeden z najbardziej podstawowych parametrów.

Zdjęcia i szkice namiotów pozwalają zorientować się w ich formie. Warto zwrócić uwagę na wysokość namiotu i przedsionków. Jednak zdjęcia nie zastąpią obejrzenia rozstawionego namiotu. W sklepach na zachodzie wiele namiotów jest rozstawionych a zawsze można poprosić o rozstawienie wybranego modelu. Czasem można i trzeba to zrobić samemu. Większość sklepów polskich nie ma takiej możliwości ze względu na szczupłość miejsca. Szkoda, bo taki bezpośredni kontakt z namiotem przed kupnem pozwala zwrócić uwagę na drobiazgi. A jak wiadomo “diabeł tkwi w szczegółach”.

Namioty produkowane przez polskie firmy

Część firm szyje namioty w Polsce a inne produkują namioty na Dalekim Wschodzie. Opinie są mocno podzielone na temat wpływu miejsca produkcji na jakość namiotu. Umiejscowienie produkcji w Polsce wpływa na łatwy dostęp do materiałów i części zamiennych. Przykładem jest tu firma Marabut mająca w swojej ofercie tkaniny namiotowe, stelaże i części do swoich namiotów. Możliwe jest więc uszycie wymarzonego namiotu we własnym zakresie. To wyzwanie dla naprawdę pracowitych i odważnych (sprawdziłem to na własnej skórze). Nakład pracy jest ogromny i polecam jednak kupić najdroższy namiot najlepszej firmy. W sumie jest to tańsze rozwiązanie.

Ważną cechą namiotu jest jego jakość. Na ten temat nie chcę się wypowiadać bo opinie użytkowników, które zebrałem, są często rozbieżne. Bardzo trudno ujednolicić warunki w jakich był używany namiot tak, aby opinia była miarodajna. Jedynym sposobem jest przeprowadzenie w miarę obiektywnych testów. Niestety, tego typy testy są bardzo pracochłonne i kosztowne.
Niektóre firmy wyposażają wyprawy wysokogórskie w swoje namioty. Opinie o namiotach eksploatowanych w skrajnie trudnych warunkach mogą być pozytywną przesłanką dla zakupu danego modelu. Rodzi się jednak pytanie: Czy namioty używane na wyprawie pochodzą z normalnej, seryjnej produkcji?

Firma Marabut podaje, że procent reklamacji ich namiotów jest poniżej 0,3%. To dobry wynik przy 24 miesięcznej gwarancji.

Namioty firm zagranicznych

Namioty firm zagranicznych również pojawiają się na polskim rynku. Są to najczęściej wybrane modele firm VauDe, North Face, Coleman. Oferta ta jest zmienna i co roku inne modele są sprowadzane do Polski. Ceny tych namiotów są wysokie, dlatego rzadko znajdują nabywcę. Jeśli ktoś chce przeznaczyć na namiot grubo powyżej 1500 zł to powinien zastanowić się nad wyjazdem do Niemiec na zakupy. Naprawdę doskonałe namioty znanych firm, w szerokim wyborze, można kupić od 300 do 1500 DM. Polecam stronę internetową firmy Globetroter. Ale to w większości modele, dość drogie jak na polskie warunki, dla turystów doskonale znających swoje potrzeby i preferencje, mających dużą wiedzę w tym temacie.

Ruszamy do sklepu

Prawidłowy wybór namiotu dostosowanego do naszych potrzeb i zasobności kieszeni to ciężka praca.
Zastanówmy się nad wyborem namiotu dostatecznie wcześnie przed wyjazdem w góry. Namiotu nie da się kupić w jeden dzień jeśli ma to być udany zakup. Trzeba zajrzeć do wielu sklepów, przeglądnąć katalogi, poszperać w internecie. Jeśli to ma być Twój pierwszy namiot w życiu postaraj się o pomoc bardziej doświadczonych znajomych. Gdy już masz upatrzony model, nie zwlekaj z zakupem. Może się okazać, że akurat ten typ trzeba sprowadzić od producenta co może potrwać nawet kilka tygodni.

Życzę rozsądnych wyborów, mądrych kompromisów, niskich cen i pełnej satysfakcji z namiotu.